Rối loạn hoang tưởng và tất cả những gì bạn cần biết

Rối loạn ảo tưởng là một dạng bệnh tâm thần nghiêm trọng. Người mắc phải không thể phân biệt được đâu là thật với những gì họ tưởng tượng.

Cho đến nay, các chuyên gia sức khỏe tâm thần vẫn chưa tìm ra cách ngăn chặn tình trạng này. Tuy nhiên, việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp bệnh nhân sớm tái hòa nhập cộng đồng. Rối loạn ảo tưởng làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của bệnh nhân.

Rối loạn ảo tưởng là gì?

Ảo giác thường xuyên là một tính năng đặc trưng của rối loạn ảo tưởng. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng hoàn toàn viển vông. Bệnh nhân tưởng tượng ra những tình huống có thật nhưng khó xảy ra với họ (chẳng hạn như bị đeo bám, bị đầu độc, hoặc được yêu thầm bởi thần tượng). Sự hoang tưởng này thường đi kèm với những sai lệch về nhận thức.

Ngược lại, trạng thái “ảo tưởng kỳ quái” xảy ra khi người bệnh liên tục tưởng tượng ra những điều không tưởng trong cuộc sống như ảo tưởng về sự biến hình, sợ hãi bị người ngoài hành tinh nhân bản, v.v.

Các hoạt động xã hội và sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân không quá khác biệt so với người bình thường. Trong một số trường hợp, ảo tưởng thường xuyên đến mức người đó có xu hướng thu mình vào thế giới của riêng họ.

Tỷ lệ người mắc bệnh rối loạn hoang tưởng không cao, bệnh thường xuất hiện ở giai đoạn giữa và cuối của cuộc đời. Trong số đó, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới.

Các loại rối loạn hoang tưởng là gì?

Dựa trên các triệu chứng của bệnh nhân, bác sĩ tâm thần phân loại rối loạn hoang tưởng thành các loại phổ biến sau:

Erotomania (Rối loạn tự do)

Bệnh nhân tin rằng mình đang yêu một người nổi tiếng (hoặc giỏi hơn họ về nhiều mặt). Điều này sẽ dẫn đến việc theo dõi và cố gắng liên lạc với đối tượng.

Bệnh Grandiose

Bệnh nhân có ý thức quá mức về giá trị, sức mạnh, kiến ​​thức và danh tính của chính mình. Họ luôn tin rằng mình có tài năng tuyệt vời và được nhiều người ngưỡng mộ.

Hội chứng othello

Bị ám ảnh bởi sự phản bội, người đau khổ nghi ngờ lòng trung thành của những người xung quanh. Họ sẽ làm bất cứ điều gì để chứng minh những gì họ nghĩ là đúng.

Persecutory (Thuyết phục)

Bệnh nhân luôn lo sợ vì nghĩ rằng mình hoặc những người xung quanh bị lạm dụng, theo dõi hoặc làm hại. Họ có xu hướng khiếu nại với các cơ quan pháp luật mà không cần chứng thực bằng chứng.

Bộ giải mã symtom Somatic

Rối loạn này xảy ra khi một người cảm thấy lo lắng tột độ về các triệu chứng thể chất. Người bệnh cũng cho rằng mình còn nhiều khiếm khuyết trên cơ thể.

Rối loạn hỗn hợp

Bệnh nhân có hơn hai loại rối loạn hoang tưởng được xếp vào loại rối loạn hỗn hợp.

Ngoài ra, rối loạn hoang tưởng còn có các triệu chứng điển hình như thường xuyên cáu gắt, tức giận, tâm trạng không tốt. Bệnh nhân nhìn thấy hoặc nghe thấy những gì anh ta cảm nhận được. Ví dụ, một người có thể tin rằng cơ thể của họ có vấn đề về mùi và họ đã thực sự ngửi thấy mùi cơ thể của mình (mặc dù không phải vậy).

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của rối loạn hoang tưởng

Cũng như nhiều rối loạn tâm thần khác, nguyên nhân chính xác của rối loạn hoang tưởng vẫn chưa được xác định bởi các bác sĩ tâm thần. Tuy nhiên, họ đang xem xét vai trò của một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

Di truyền

Nhiều nghiên cứu cho thấy, chứng loạn thần này xảy ra thường xuyên hơn ở những gia đình có các thành viên bị rối loạn ảo giác hoặc tâm thần phân liệt. Vì vậy, các chuyên gia cho rằng giống như các chứng rối loạn tâm thần khác, rối loạn hoang tưởng có thể di truyền từ cha mẹ sang con cái.

Yếu tố sinh học

Các chuyên gia đang nghiên cứu cách thức rối loạn ảo tưởng xảy ra khi các bộ phận của não không hoạt động bình thường. Trong đó, các vùng não bất thường kiểm soát nhận thức và suy nghĩ có thể liên quan đến các triệu chứng của chứng hoang tưởng.

Môi trường và tâm lý

Nhiều bằng chứng cho thấy căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn sức khỏe tâm thần. Lạm dụng chất kích thích và lạm dụng rượu cũng có thể góp phần gây ra bệnh. Ngoài ra, những người có xu hướng sống cô lập (người nhập cư, người câm điếc,…) có nguy cơ mắc chứng rối loạn hoang tưởng cao hơn những người khác.

Chẩn đoán

Nếu một người có dấu hiệu của bệnh hoang tưởng, bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe tổng thể và chuyên sâu. Hiện chưa có xét nghiệm nào có thể chẩn đoán chính xác chứng rối loạn hoang tưởng. Các bác sĩ sẽ sử dụng hình ảnh não và xét nghiệm máu để loại trừ các tình trạng khác có các triệu chứng tương tự, bao gồm:

Bệnh Alzheimer Rối loạn ám ảnh cưỡng chế Mê sảng Các chứng rối loạn phổ tâm thần phân liệt khác Động kinh

Trong trường hợp không tìm thấy nguyên nhân thực thể nào cho các triệu chứng, bác sĩ sẽ sử dụng các công cụ phỏng vấn và đánh giá triệu chứng để xác định loại rối loạn tâm thần của bệnh nhân.

Chẩn đoán rối loạn hoang tưởng được thực hiện nếu bệnh nhân có những điều sau đây:

Có 1 hoặc nhiều ảo tưởng kỳ lạ, kéo dài hơn 1 tháng Không có tiền sử tâm thần phân liệt Cuộc sống bị ảnh hưởng đáng kể bởi hoang tưởng Có các giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm Không bị trầm cảm nặng, không lạm dụng ma túy và không mắc các bệnh lý khác.

Điều trị rối loạn ảo tưởng

Liệu pháp tâm lý và thuốc là hai phương pháp điều trị rối loạn hoang tưởng phổ biến nhất. Tùy từng trường hợp bệnh nhân mà bác sĩ chuyên khoa tâm thần sẽ đưa ra phương pháp và phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Tâm lý trị liệu

Đối với các vấn đề về thần kinh, liệu pháp tâm lý luôn được các bác sĩ ưu tiên lựa chọn. Phương pháp này có thể tiếp cận với tình trạng của bệnh nhân, mang lại kết quả cao và lâu dài. Tuy nhiên, rối loạn hoang tưởng là một căn bệnh rất khó chữa trị. Những người mắc bệnh này thường thiếu hiểu biết và không nhận ra mình có vấn đề.

Liệu pháp tâm lý cũng có thể được kết hợp với thuốc, để giúp mọi người kiểm soát và đối phó tốt hơn với căng thẳng liên quan đến chứng hoang tưởng. Các liệu pháp tâm lý có thể hữu ích trong chứng rối loạn ảo tưởng bao gồm:

Liệu pháp tâm lý cá nhân

Liệu pháp này giúp người đó nhận ra và sửa chữa những suy nghĩ méo mó.

Liệu pháp nhận thức hành vi

Phương pháp này giúp bệnh nhân học cách nhận biết và thay đổi các kiểu suy nghĩ và hành vi dẫn đến ảo giác.

Ngoài ra, liệu pháp gia đình có thể giúp người thân đối phó với người mắc chứng rối loạn hoang tưởng để hỗ trợ và động viên. Tuy nhiên, những bệnh nhân có biểu hiện nặng hoặc có nguy cơ gây hại cho bản thân và người khác cần được nhập viện cho đến khi tình trạng bệnh ổn định.

Thuốc điều trị

Theo Verywellmind, nhiều nghiên cứu cho thấy gần một nửa số bệnh nhân được điều trị bằng thuốc có sự cải thiện. Các loại thuốc chính được sử dụng trong điều trị rối loạn hoang tưởng là thuốc chống loạn thần, bao gồm:

Thuốc chống loạn thần thông thường

Nó cũng được biết đến như một loại thuốc an thần và đã được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm thần từ giữa những năm 1950. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể dopamine trong não. Trong số đó, dopamine là chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến sự phát triển của chứng hoang tưởng.

Thuốc chống loạn thần không điển hình

Những loại thuốc mới hơn này giúp điều trị các triệu chứng của rối loạn ảo tưởng với ít tác dụng phụ liên quan đến vận động hơn so với thuốc chống loạn thần thông thường. Chúng cũng hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể dopamine và serotonin trong não (serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh khác có liên quan đến các tình trạng rối loạn tâm thần).

Các loại thuốc khác

Thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm cũng có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng lo âu nếu chúng xảy ra cùng lúc với rối loạn ảo tưởng. Đặc biệt, thuốc an thần có thể được sử dụng nếu người bệnh có mức độ lo lắng cao hoặc khó ngủ.

Rối loạn hoang tưởng có để lại biến chứng không?

Những người bị rối loạn hoang tưởng có thể phát triển trầm cảm nặng theo thời gian. Theo thống kê, hơn một nửa số bệnh nhân mắc chứng rối loạn hoang tưởng trở nên trầm cảm sau khoảng 3 – 6 tháng mắc bệnh. Các hành động liên quan đến chứng hoang tưởng nghiêm trọng sẽ dẫn đến bạo lực và rắc rối pháp lý. Ngoài ra, người bệnh có xu hướng xa lánh mọi người dẫn đến tự hủy hoại các mối quan hệ.

Rối loạn ảo tưởng là một tình trạng mãn tính. Người bệnh thường không thừa nhận mình mắc bệnh và từ chối các phương pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, nếu được điều trị đúng cách, các triệu chứng của bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt, thậm chí hồi phục hoàn toàn.

Các bài viết của PyloStress chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị bệnh.

Ảo tưởng và Rối loạn Ảo tưởng

https://www.webmd.com/schizophrenia/guide/delusional-disorder#1

Ngày truy cập: 19 tháng 12, 2019

Rối loạn hoang tưởng

https://www.webmd.com/schizophrenia/guide/delusional-disorder#1

Ngày truy cập: 19 tháng 12, 2019

Các triệu chứng rối loạn ảo tưởng

https://psychcentral.com/disorders/delusional-disorder-symptoms/

Ngày truy cập: 19/12/2019.

Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm PyLoRa
Địa Chỉ: Số 22, Đường 34, Phường An Phú, Quận 2, TP.HCM
Hotline: 0909 105 417
Email: info@PyLoRa.com

>> Xem thêm: Quét Sạch Căng Thẳng Lo Âu Với Bộ Đôi Dược Thảo PyLoStress Từ Mỹ

 Nguồn: PyLoStress.com