Lòng tự ái ác tính – mối nguy hiểm khôn lường

Lòng tự ái ác tính là một dạng rối loạn nhân cách tự ái. Tuy nhiên, bệnh này ít phổ biến hơn. Các chuyên gia cho rằng đây là dạng tự ái nặng nhất.

Lòng tự ái ác tính được ghi nhận trong “Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn thần kinh” ấn bản thứ 5 (DSM-5). Kể từ đó, nhiều nhà tâm lý học và chuyên gia sức khỏe tâm thần đã sử dụng thuật ngữ này trong việc mô tả một tập hợp các đặc điểm tính cách cụ thể.

Xác định lòng tự ái ác tính

Theo Từ điển Tâm thần học của Campbell, chứng tự ái ác tính là sự kết hợp của các đặc điểm của rối loạn nhân cách tự yêu (NPD), rối loạn nhân cách chống đối xã hội (APD), xu hướng hung hăng, tàn bạo và lạm dụng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng bệnh có các biến chứng khác. Vì vậy, phải mất nhiều thời gian để các chuyên gia xác định xem ai đó có mắc chứng tự ái ác tính hay không.

Nếu bạn hoặc những người xung quanh có các triệu chứng dai dẳng sau đây, hãy nói chuyện với bác sĩ tâm thần càng sớm càng tốt.

Có dấu hiệu rối loạn nhân cách tự ái

Rối loạn nhân cách tự yêu sẽ được xác định nếu ai đó có hơn 5 trong số các triệu chứng sau:

Luôn phóng đại thành công, sức mạnh và sức hấp dẫn của chính bạn.

Ít hoặc không có sự đồng cảm với người khác.

Có nhu cầu rất cao về sự chú ý, ngưỡng mộ và công nhận.

Có một niềm tin đặc biệt mạnh mẽ vào ưu thế của chính mình.

Luôn đòi hỏi lợi ích từ các mối quan hệ.

– Kiêu căng, tự phụ.

Có xu hướng lợi dụng người khác để trục lợi.

Luôn ghen tị với người khác và tin rằng người khác cũng ghen tị với họ.

Theo đó, người mắc chứng rối loạn nhân cách tự ái thường gặp nhiều khó khăn trong các mối quan hệ xã hội. Họ dễ cảm thấy nản lòng hoặc bẽ mặt. Mặt khác, họ cũng dễ bị tổn thương và thường cảm thấy bất an.

Những người mắc chứng tự ái ác tính cũng có dấu hiệu của chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội

Để được chẩn đoán mắc chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội, người bệnh (trên 18 tuổi) cần có ít nhất 3 trong số các triệu chứng sau.

– Sự coi thường thẩm quyền và các chuẩn mực xã hội, thể hiện qua việc vi phạm pháp luật nhiều lần.

Có sở thích lừa gạt, thao túng tâm lý người khác (tương tự như hớ hênh).

– Liều lĩnh, bốc đồng, mạo hiểm, thể hiện sự coi thường sự an toàn của bản thân và người khác.

– Không hối hận về những việc làm sai trái của bản thân.

– Thường có tâm trạng cáu kỉnh, bồn chồn, thậm chí kích động, thù địch.

– Thiếu trách nhiệm, thiếu tự trọng, kiêu ngạo.

– Khó khăn trong việc lập kế hoạch.

Bệnh nhân mắc chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội cũng có thể biểu hiện những hành vi gây rối trong thời thơ ấu. Họ thích bạo lực, phá hoại tài sản, trộm cắp, hành hạ động vật… Tuy nhiên, bệnh chỉ được chẩn đoán ở tuổi trưởng thành.

Hung hăng

Sự hung hăng mô tả một loại hành vi, không phải là một tình trạng sức khỏe tâm thần. Hành vi hung hăng chỉ được các chuyên gia sức khỏe tâm thần chú ý, khi nó đi kèm với sự hung hăng thường xuyên.

Do đó, hành vi hung hăng có thể xảy ra như một phản ứng với sự tức giận tột độ hoặc liên quan đến ý định phá hoại. Có ba kiểu gây hấn thường gặp ở những người mắc chứng tự ái ác tính:

– Hành vi gây hấn: một loại hành vi đặc biệt nguy hiểm. Người bệnh thích phá hoại tài sản của người khác hoặc về tinh thần và thể chất.

Sự hung hăng cụ thể: Hành vi hung hăng này thường liên quan đến một mục tiêu cụ thể. Ví dụ như hành vi phá cửa kính ô tô để lấy trộm đồ.

Ảnh hưởng hung hăng: bệnh nhân chủ yếu nhắm vào đối tượng gây ra cảm xúc tiêu cực. Nó cũng có thể chuyển hướng nếu mục tiêu không có sẵn. Đập vào tường thay vì đấm vào người khác cũng là một ví dụ của sự hung hăng về mặt tình cảm.

Những người mắc chứng tự ái ác tính thường tàn bạo

Hành vi làm nhục hoặc gây đau đớn cho người khác mang lại khoái cảm cho người tự ái ác tính. Xu hướng tàn bạo thể hiện rất rõ trong hoạt động tình dục của họ. Cụ thể, người bệnh sẽ có các triệu chứng như:

Thích làm tổn thương người khác về thể chất và tinh thần.

Thích nhìn người khác đau đớn.

Dành nhiều thời gian để mơ tưởng về việc làm hại người khác.

– Nuôi dưỡng ý định trả thù bất cứ ai khiến họ tức giận.

– Bạo lực tình dục (thủ dâm).

Một số chuyên gia cho rằng chính những hành vi tàn bạo này đã phân biệt chứng rối loạn nhân cách tự ái với chứng tự ái ác tính. Cụ thể, người tự ái thường chỉ theo đuổi những ham muốn của riêng họ. Điều quan trọng là họ có cảm giác ân hận vì đã làm tổn thương người khác.

Lạm dụng

Theo WebMD, khả năng duy trì kết nối giữa các thành viên trong gia đình là rất thấp đối với một người mắc chứng tự ái ác tính. Ngay cả với những người thân yêu, bệnh nhân cũng sẽ trải qua những hành vi lạm dụng tình cảm. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

Không ngừng chỉ ra khuyết điểm của người khác.

– Thích làm những người xung quanh bực bội, buồn phiền.

Có thói quen nói dối và kiểm soát.

– Biện minh cho những hành động sai trái của bản thân và không tỏ ra hối hận.

– Làm nhục, đe dọa người khác nơi công cộng.

Không quan tâm đến nhu cầu tình cảm của người khác.

– Cư xử theo cách khiến mọi người gặp rủi ro.

– Không ngừng nói những lời không hay để hưởng nỗi khổ của người khác.

Cần lưu ý, một số hành vi lạm dụng không phải là kết quả của tình trạng tâm thần. Bạn cần tỉnh táo để không bị những người hoàn toàn khỏe mạnh xâm hại tình cảm.

Phân biệt giữa lòng tự ái ác tính và rối loạn nhân cách chống đối xã hội

Đến nay, vẫn có sự nhầm lẫn giữa chứng tự ái ác tính (ác tính tự ái) và chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội (APD). Điều này cũng dễ hiểu vì các dấu hiệu phổ biến của chứng rối loạn chống đối xã hội bao gồm: thờ ơ, bóc lột, thao túng, kiêu ngạo, v.v. Chúng khá giống với chứng tự ái ác tính.

Tuy nhiên, các chuyên gia nói rằng rối loạn ứng xử chỉ được sử dụng như một thuật ngữ không chính thức. Chúng không phải là chẩn đoán cụ thể.

Mặt khác, lòng tự ái ác tính bao hàm những biểu hiện của chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội. Có nghĩa là, một người có các dấu hiệu của rối loạn xã hội mà không có các triệu chứng đi kèm này sẽ không được chẩn đoán là mắc chứng tự ái ác tính.

Phương pháp điều trị chứng tự ái ác tính

Cũng như các bệnh tâm thần khác, điều trị chứng tự ái ác tính cũng nhằm mục đích cải thiện cảm xúc, hành vi và phản ứng của một người.

Tuy nhiên, những người mắc bệnh tâm thần thường không muốn hoặc không thể nhận ra hành vi của mình là sai. Điều này gây ra nhiều trở ngại cho các bác sĩ trong quá trình điều trị. Để khắc phục tình trạng này, trước tiên các bác sĩ sẽ tập trung vào việc giảm bớt sự bất ổn về cảm xúc. Các bác sĩ rất cần sự hợp tác của bệnh nhân để việc điều trị trở nên dễ dàng hơn.

Do đó, nếu bạn nghi ngờ ai đó mắc chứng tự ái ác tính thì cũng đừng quá lo lắng. Các liệu pháp hiện tại hoàn toàn có thể giúp họ, miễn là họ có thiện chí. Các lợi ích của liệu pháp hợp tác có thể bao gồm:

– Mối quan hệ với những người khác trở nên bền chặt hơn.

– Khả năng kiểm soát cảm xúc cá nhân tốt hơn.

– Cải thiện khả năng làm việc hướng tới mục tiêu.

– Giảm thiểu các hành vi vi phạm pháp luật và phi đạo đức.

Năm 2010, các nghiên cứu về chứng tự ái ác tính ghi nhận rằng điều trị có thể kiểm soát các khuynh hướng hung hăng và bạo lực trong các mối quan hệ của bệnh nhân. Các liệu pháp được sử dụng phổ biến nhất là liệu pháp hành vi biện chứng sửa đổi (DBT) và tư vấn riêng.

Cùng với đó, một số loại thuốc cũng có thể cải thiện một số triệu chứng của bệnh nhân. Các bác sĩ thường sử dụng nhất là thuốc chống loạn thần và thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (thuốc chống trầm cảm).

Liệu pháp lược đồ cũng có hiệu quả trong việc điều trị chứng rối loạn nhân cách tự ái và các vấn đề liên quan. Mặt khác, liệu pháp tập trung và liệu pháp tâm lý cũng được tiến hành. Các bác sĩ đã ghi nhận kết quả tích cực của hai liệu pháp này trong việc theo dõi chứng tự ái ác tính.

Tuy nhiên, dữ liệu lâm sàng về các phương pháp điều trị bệnh này vẫn chưa đầy đủ. Các chuyên gia vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để bổ sung và hoàn thiện chúng.

Lòng tự ái ác tính có ảnh hưởng lớn đến thể chất và tinh thần của người bệnh. Đồng thời, nó còn mang đến nguy hiểm cho những người xung quanh. Vì vậy, nếu bạn có người thân hoặc người thân bị tình trạng này, điều quan trọng là phải chăm sóc bản thân. Tiếp theo, đưa người đó đến gặp bác sĩ tâm lý càng sớm càng tốt.

Nguyễn Anh Thư / PyloStress

Các bài viết của PyloStress chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị bệnh.

Mở gói chứng tự ái ác tính

https://www.healthline.com/health/malicy-narcissism

Ngày truy cập: 04/12/2019

Rối loạn nhân cách tự ái

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/narcissistic-personality-disorder/symptoms-causes/syc-20366662

Ngày truy cập: 04/12/2019

Làm thế nào để xác định một người nghiện ma túy ác tính

https://www.verywellmind.com/how-to-recognize-a-narcissist-4164528

Ngày truy cập: 04/12/2019

Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm PyLoRa
Địa Chỉ: Số 22, Đường 34, Phường An Phú, Quận 2, TP.HCM
Hotline: 0909 105 417
Email: info@PyLoRa.com

>> Xem thêm: Quét Sạch Căng Thẳng Lo Âu Với Bộ Đôi Dược Thảo PyLoStress Từ Mỹ

 Nguồn: PyLoStress.com